Józek, brat Andrzeja o którym pisałem w poprzednim odcinku,  został skazany przez Sąd w Polsce tym samym wyrokiem na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jednakże, w przeciwieństwie do Andrzeja, nie był tymczasowo aresztowany, a do odbycia ma przed sobą całą karę. Nie może starać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary pozbawienia wolności ponieważ do tej pory nie odsiedział ani jednego dnia. Po otrzymaniu wiadomości, że Andrzej został zatrzymany na podstawie ENA Józek wpadł w panikę i zaczął dzwonić do kancelarii adwokackich  w Polsce i w Wielkiej Brytanii chcąc dowiedzieć się jak można wyjść z tak trudnej sytuacji. Zorientował się, że i on jest poszukiwany europejskim nakazem aresztowania.  Uzyskiwał różne, czasami sprzeczne ze sobą porady. W końcu trafił gdzie trzeba. Adwokat wyjaśnił mu, że jego sytuacja nie jest tragiczna jednak do jej rozwiązania potrzebny jest czas. Przepisy dają szansę na uniknięcie odbywania kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem sądowym jednakże w tym celu należy zrobić po kolei kilka kroków. Po pierwsze należy doprowadzić do odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności, co jest możliwe w poniższych przypadkach przewidzianych przez kodeks karny wykonawczy.

Art. 150. § 1. Wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza do czasu ustania przeszkody.

• 2. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.

Art. 151. § 1. Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do roku, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. W stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.

• 2. Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do 2 lat, jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów; odroczenia nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym określonym w art. 64 § 1 lub 2 lub w art. 65 Kodeksu karnego, a także skazanym za przestępstwa określone w art. 197-203 Kodeksu karnego popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
• 3. Odroczenie może być udzielone kilkakrotnie, jednak łączny okres odroczenia nie może przekroczyć okresów wskazanych w § 1; okres odroczenia biegnie od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym przedmiocie.
• 4. Odraczając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może zobowiązać skazanego do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych.
• 5. Wykonując orzeczenie o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności w stosunku do skazanego, który został zobowiązany do wykonania obowiązków określonych w § 4, sąd stosuje odpowiednio art. 14.

Z praktycznego punktu widzenia – w dużym uproszczeniu – najczęstszymi przyczynami odraczania kary pozbawienia wolności są : trudna sytuacja rodzinna i zły stan zdrowia.  Powstaje pytanie co mieści się w określeniu „pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki”? Utrwalona praktyka sądowa wskazuje, że „zbyt ciężkie skutki” muszą być poważne i ponadprzeciętne. Najlepiej ujął to Sąd Apelacyjny w Lublinie w sprawie o sygn. akt II AKzw 939/07 stwierdzając, że: „Osadzenie celem odbycia kary pozbawienia wolności zawsze wywołuje pewne ujemne konsekwencje dla rodziny skazanego. Nie można jednak zapomnieć, iż są to naturalne konsekwencje izolacji więziennej. Osoba popełniająca przestępstwo musi liczyć się z tym, że będzie musiała ponieść za swoje czyny przewidzianą prawem karę, która może stanowić dolegliwość nie tylko dla niej , ale również dla jej rodziny.”

Z tego powodu składając do sądu wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności musi on być odpowiednio przygotowany i zaopatrzony w odpowiednie dowody, które pozwolą na przekonanie sądu o tym, że natychmiastowe osadzenie spowoduje „zbyt ciężkie skutki”.

W tym miejscu Józek zaczął się zastanawiać po co mu odraczanie kary pozbawienia wolności skoro za jakiś czas – gdy okres odroczenia upłynie – będzie w tym samym miejscu w którym jest dzisiaj, a odsiadka i tak go nie minie.

Otóż, odroczenie wykonania kary ma dla Józka bardzo realny wymiar. Wydanie przez sąd takiego postanowienia powoduje, że odwołane muszą być poszukiwania europejskim nakazem aresztowania.

Ponadto jest jeszcze przepis art. 152 § 1 kodeksu karnego wykonawczego który brzmi: „Jeżeli odroczenie wykonania kary nie przekraczającej 2 lat pozbawienia wolności trwało przez okres co najmniej jednego roku – sąd może warunkowo zawiesić wykonanie tej kary na zasadach określonych w art. 69-75 Kodeksu karnego.”

Józek jest zatem w sytuacji która daje możliwość uniknięcia deportacji do Polski na podstawie europejskiego nakazu aresztowania jeżeli najpierw uzyska odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności na okres co najmniej 12 miesięcy, a później kara ta zostanie przez sąd zawieszona. Oba postanowienia są wydawane przez sąd na posiedzeniu. Skoro nie może  sam w nim uczestniczyć musi zadbać aby był w sądzie przynajmniej jego adwokat.