O przedawnieniu pisałem już kilka razy. Więcej możesz przeczytać tutaj. Wciąż jednak pojawiają się pytania związane z tym zagadnieniem. Duże problemy rodzi zrozumienie, jak to jest, że: do przedawnienia doliczane zostało kolejnych 10 lat.
Przedawnienie wykonania kary pozbawienia wolności zawsze rozpoczyna swój bieg od dnia uprawomocnienia się wyroku. Gdy do przedawnienia dojdzie, sąd musi umorzyć postępowanie wykonawcze i odwołać wszystkie poszukiwania. Do tego czasu jest jednak zobowiązany do podjęcia wszelkich kroków mających na celu wykonanie wyroku. Z tego powodu skazani poszukiwani są listami gończymi oraz europejskimi nakazami aresztowania.
Podstawowe terminy przedawnienia określa art. 103 kodeksu karnego.
Przedawnienie w kodeksie karnym
Art. 103 Nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat:
30 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę surowszą;
15 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat;
10 – w razie skazania na inną karę.
Do tego momentu sytuacja wydaje się być jasna.
Przedawnienie w kodeksie karnym wykonawczym
Sprawa natomiast komplikuje się gdy „do akcji” wkracza kodeks karny wykonawczy.
Przedawnienie jest tu uregulowane w art. 15 w sposób następujący:
Sąd umarza postępowanie wykonawcze w razie przedawnienia wykonania kary, śmierci skazanego lub innej przyczyny wyłączającej to postępowanie.
Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca postępowanie wykonawcze, a w szczególności jeżeli nie można ująć skazanego albo nie można wykonać wobec niego orzeczenia z powodu choroby psychicznej lub innej przewlekłej, ciężkiej choroby, postępowanie zawiesza się w całości lub w części na czas trwania przeszkody.
Zawieszenie postępowania wykonawczego nie wstrzymuje biegu przedawnienia, chyba że skazany uchyla się od wykonania kary.
Okres wstrzymania biegu przedawnienia nie może przekroczyć 10 lat.
Spoczywanie biegu przedawnia
To właśnie zawieszenie postępowania wykonawczego przy jednoczesnym ustaleniu, że skazany uchyla się od wykonania kary pozbawienia wolności, skutkuje przedłużeniem przedawnienia na kolejne 10 lat.
Tego rodzaju instrument prawny nazywa się spoczywaniem przedawnienia.
Czy zawieszenie zawsze powoduje spoczywanie
Nie w każdej sprawie, w której doszło do zawieszenia postępowania wykonawczego, dojdzie do spoczywania przedawnienia, czyli do jego przedłużenia o kolejnych 10 lat.
W wypadku orzeczenia kary bezwzględnej pozbawienia wolności trudno sobie wyobrazić sytuację, aby zawieszenie postępowania wykonawczego nie spowodowało przedłużenia przedawnienia.
Może ktoś pokusić się o dosyć karkołomne twierdzenie, że np.: nie było go na publikacji i nikt mu przez 15 lat o wyroku nie powiedział, a on był przekonany, że został uniewinniony. W mojej ocenie mało prawdopodobne, aby jakikolwiek sąd takie tłumaczenie „kupił”.
Natomiast w przypadku orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania sytuacja jest już inna.
Z własnej praktyki wiem, że często się zdarza, iż osoby skazane na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, w okresie próby przeprowadzają się za granicę. Po jakimś czasie kara pozbawienia wolności w zawieszeniu zostaje zarządzona do wykonania, a wszelka korespondencja sądowa z tym związana wysyłana jest na stary adres w Polsce.
Inaczej mówiąc, poczta z sądu do skazanego nie dociera i nie wie on, że jest poszukiwany do odbycia kary pozbawienia wolności. W takiej sytuacji nawet jak nastąpi zawieszenie postępowania wykonawczego, można skutecznie twierdzić, że skazany nie uchylał się od wykonania kary pozbawienia wolności, albowiem nie miał świadomości tego, że wyrok został odwieszony. W konsekwencji nie dochodzi do przedłużenia przedawnienia o kolejnych 10 lat, a termin przedawnienia następuje po okresie wskazanym w art. 103 kodeksu karnego.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23.01.2012 r. w sprawie o sygn. akt II AKzw 1378/11, z którego wynika, że:
„Spoczywanie biegu przedawnienia w razie zawieszenia postępowania wykonawczego zachodzi tylko wtedy, gdy zawieszenie to zostało spowodowane uchylaniem się skazanego od wykonania kary, przy czym okres wstrzymania biegu przedawnienia nie może przekroczyć 10 lat (art. 15 § 3 k.k.w.). Niemożność ujęcia skazanego, stanowiąca przesłankę zawieszenia postępowania wykonawczego, nie musi oznaczać, że skazany uchyla się od wykonania kary, a może być spowodowana innymi przyczynami. Pobyt skazanego za granicą przez czas dłuższy może upoważniać do uznania, że zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca postępowanie wykonawcze, nie musi to jednak być równoznaczne z uchylaniem się od wykonania kary. Okoliczności i powody wyjazdu skazanego za granicę trzeba ustalić przy ocenie motywów jego zachowania się, zwłaszcza co do jego związku z perspektywą odbycia kary (zob. też uchwałę SN z dnia 12 grudnia 1995 roku – I KZP 35/95, OSNKW 1996, z. 1-2, poz. 2)”.
Jeżeli zatem zostałeś skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a następnie straciłeś kontrolę nad tym, co się dalej z wyrokiem działo, warto zlecić adwokatowi sprawdzenie, czy wyrok przypadkiem nie został odwieszony oraz kiedy następuje przedawnienie jego wykonania.
Damian Tomanek
adwokat
Zdjęcia: Gustavo Fring, Towfiqu barbhuiya
***
Może zainteresować Cię jeszcze:
- Gdzie NIE działa europejski nakaz aresztowania
- Lista poszukiwanych europejskim nakazem aresztowania, czyli jak sprawdzić, czy na niej jesteś
- Lista poszukiwanych czerwoną notą Interpolu
***
Konwencja strasburska
Po zmianach ustrojowych w Polsce, które zaczęły się w 1989 r., spora część naszych rodaków zmieniła miejsce swojego zamieszkania. Wśród nich jest również duża grupa osób skazanych na kary pozbawienia wolności [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }